In gesprek met de predikanten Wietske Verkuyl en Jan Eerbeek

Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld #3 (verslag)

‘Ik doe prachtig werk in een verdwijnende club’, zegt de ene predikant midden in het derde gesprek in de serie ‘Mens-zijn in een ontzielde systeemwereld’. Waarop de tweede predikant zegt: ‘Ik zie de spiritualiteit overal om me heen groeien: Kijk naar de teddyberen langs de weg bij de bomen waar dodelijke ongelukken gebeurden. Zie al die tattoos op lichamen en op televisie… het is allemaal spiritualiteit. Allemaal zoeken naar betekenis, naar verhalen.’

'Van ontzieling naar bezieling.' Met Jan Eerbeek en Wietske Verkuyl

Wat ik in deze derde aflevering van deze gesprekkenserie leerde is dat de systeemwereld onze ziel – of een humanist zou misschien zeggen ‘ons geweten’ – beschadigt. Werken in een systeem schakelt ons gevoel en onze capaciteit om te luisteren en te verbinden met de ander uit. Systemen zijn misschien nodig, maar stompen mensen af: in de zorg, het onderwijs, in de sociale zekerheid, in organisaties en bedrijven. Precies zoals in een leger soldaten verharden, en hun gevoel uitschakelen als ze weerloze vluchtelingen moeten tegenhouden aan de grenzen van Europa.

Systeemwerkers zouden volgens Verkuyl en Eerbeek daarom weer meer moeten leren te verwoorden wat ze voelen, wat ze vanuit hun hart willen doen. ‘Als een hulpverzoek niet in het loket van de ambtenaar past, dan maakt hij het loket maar wat groter’, stelde Jan Eerbeek. Want uitsluiting op basis van hokjes, loketten en Excel sheets schaadt niet alleen de ander - Het beschadigt ook de eigen ziel, je eigen mens-zijn, èn het vertrouwen dat we in elkaar en de overheid durven te hebben.

Herbezieling zou volgens de twee predikanten de hoofdopdracht moeten zijn voor de politiek die de systemen namens ons schiep, en tegenwoordig met ons bekritiseert. En herbezielen heeft volgens hen weinig te maken met zelfredzaamheid. Je hoeft er ook niet perse voor naar de kerk, of naar de psycholoog. Het betekent wel de ander ontmoeten, zien, naar hem luisteren, en je voor hem open stellen. Herbezielen betekent elkaars verhalen horen en doorvertellen. Zoals mensen generaties lang al doen. Erkennen dat mensen net als bomen ondergrondse verbinding nodig hebben om te groeien.

Beluister hier de podcast van het gesprek dat we in de week voor Kerst voerden

Bekijk hier de videoregistratie van het gesprek

Gemaakt door

Bas Mesters

Foto van Bas Mesters. Bas is een witte man met donker haar en blauwe ogen. Hij draagt een donkere overhemd.
Journalist - Coördinator Tussenruimte